Theo Khoản 3 Điều 3 Luật Tố tụng hành chính 2015 có phần: “Giải thích từ ngữ trong Luật này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau: ...Hành vi hành chính là hành vi của cơ quan hành chính nhà nước hoặc của người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà nước hoặc cơ quan, tổ chức được giao thực hiện quản lý hành chính nhà nước thực hiện hoặc không thực hiện nhiệm vụ, công vụ theo quy định của pháp luật”.
Tại Khoản 4 Điều 3 Luật Tố tụng Hành chính 2015 quy định như sau: “Hành vi hành chính bị kiện là hành vi quy định tại Khoản 3 Điều 3 Luật Tố tụng hành chính 2015 mà hành vi đó làm ảnh hưởng đến việc thực hiện quyền, lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân”… Thế đã rõ, hành vi hành chính bị kiện là những hành vi hành chính đã được đề cập đến ở nội dung trên mà hành vi đó làm ảnh hưởng đến việc thực hiện quyền, lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân.
Như trường hợp của gia đình anh Dương Ngọc Th., sinh năm 1981, ngụ tại ấp 4 xã Khánh T., huyện UM, tỉnh Cà Mau. Phát hiện UBND huyện UM ban hành văn bản trả lời cho đương sự có đề cập đến quyền và lợi ích hợp pháp của gia đình, nên đã gửi đơn khiếu nại đến Chủ tịch UBND huyện UM. Sau đó, Chủ tịch UBND huyện UM ban hành văn bản trả lời cho rằng: “…Nội dung khiếu nại không liên quan trực tiếp đến quyền, lợi ích hợp pháp của ông Dương Ngọc Th…”(???).
Nhận thấy văn bản trả lời của Chủ tịch UBND huyện UM chưa phù hợp với thực tế xảy ra, nên anh Dương Ngọc Th đã khởi kiện vụ việc đến TAND tỉnh Cà Mau để được bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của gia đình. Hiện vụ việc đang được TAND tỉnh Cà Mau tiếp nhận, giải quyết theo Luật tố tụng hành chính.
Trước đó, ngày 18/03/2022, TAND thành phố B., tỉnh Đồng Nai đã đưa ra xét xử vụ án “Khiếu kiện Hành vi hành chính không giải quyết khiếu nại” giữa nguyên đơn là ông Trịnh Công Đ, sinh năm 1954, địa chỉ: 107/5, KP9, phường T, TP B, tỉnh Đồng Nai. Người bị kiện: Chủ tịch Ủy ban nhân dân phường T, TP B. sau khi xem xét, làm rõ chứng cứ do 02 bên cung cấp, TAND thành phố B. đã tuyên xử: Chấp nhận yêu cầu khởi kiện của ông Trịnh Công Đ về việc: Buộc Chủ tịch Ủy ban nhân dân phường T phải trả lời đơn khiếu nại ngày 20/3/2020 cho ông Trịnh Công Đ.
Về thẩm quyền giải quyết vụ án hành chính của TAND cấp tỉnh, căn cứ theo Khoản 4 Điều 32 quy định: “Khiếu kiện quyết định hành chính, hành vi hành chính của Ủy ban nhân dân cấp huyện, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện trên cùng phạm vi địa giới hành chính với Tòa án…”. Vì thế, vụ việc của gia đình anh Dương Ngọc Th. sẽ được TAND tỉnh Cà Mau giải quyết là phù hợp với quy định của Luật.
Vụ việc của ông Trịnh Công Đ. là “Khiếu kiện Hành vi hành chính không giải quyết khiếu nại” của Chủ tịch UBND phường T. nên vụ việc do TAND cấp huyện thành phố trực thuộc tỉnh giải quyết (Khoản 1 Điều 31 Luật Tố tụng hành chính quy định Thẩm quyền của Tòa án cấp huyện: “…Khiếu kiện quyết định hành chính, hành vi hành chính của cơ quan hành chính nhà nước từ cấp huyện trở xuống trên cùng phạm vi địa giới hành chính với Tòa án hoặc của người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà nước đó, trừ quyết định hành chính, hành vi hành chính của Ủy ban nhân dân cấp huyện, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện”...).
Qua đó cho thấy rõ, hành vi không giải quyết khiếu nại của Chủ tịch UBND các cấp, lãnh đạo ban ngành,… sẽ bị khởi kiện đến TAND cấp có thẩm quyền quy định tại Điều 5 Luật Tố tụng hành chính quy định Quyền yêu cầu Tòa án bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp như sau: “Cơ quan, tổ chức, cá nhân có quyền khởi kiện vụ án hành chính để yêu cầu Tòa án bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình theo quy định của Luật này”.
