Sở hữu tài sản trên… giấy???
Ông Bùi Hữu Phong, sinh năm 1981, là người đã nhận chuyển nhượng toàn bộ tài sản vốn góp giá trị 18 tỷ đồng tại Dự án Khu A chợ Tắc Vân ở ấp 2, xã Tắc Vân, thành phố Cà Mau… Để có pháp nhân nhận chuyển nhượng và thực hiện dự án, ông Phong đã làm thủ tục đăng ký thành lập Công ty TNHH Một thành viên chợ Tắc Vân và được Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Cà Mau cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp ngày 09/5/2018, với chức danh Chủ tịch kiêm Giám đốc.
Khi có Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, ngày 10/5/2018, ông Bùi Hữu Phong đã ký hợp đồng chuyển nhượng vốn góp với các thành viên của Công ty TNHH đầu tư xây dựng môi trường xanh T.B (là chủ sở hữu của Dự án chợ Tắc Vân) và các thành viên Công ty TNHH đầu tư xây dựng môi trường xanh T.B gồm: ông Hồ Phương B. (giám đốc- người đại diện theo pháp luật của công ty, với 34% vốn góp), ông Lê Ngọc Nh. (thành viên, 36% vốn góp), ông Trương Thanh Ph. (thành viên, 10% vốn góp), ông Nguyễn Văn Ch. (thành viên, 10% vốn góp) và ông Nguyễn Toàn Tr. (thành viên, 10% vốn góp) đã thống nhất bàn giao hồ sơ, tài liệu mặt bằng dự án Khu A chợ Tắc Vân cho ông Bùi Hữu Phong, trong đó có GCN QSDĐ khu đất xây chợ Tắc Vân…
Tuy nhiên, sau khi thanh toán gần hết số tiền chuyển nhượng vốn góp Dự án chợ Tắc Vân thì ông Bùi Hữu Phong phát hiện GCN QSDĐ chợ Tắc Vân mà các thành viên Công ty TNHH đầu tư xây dựng môi trường xanh T.B bàn giao đã được báo mất vào ngày 24/7/2019 và ngày 07/10/2019, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Cà Mau cấp lại giấy mới cho Công ty TNHH Đầu tư xây dựng môi trường xanh T.B.
Ngày 10/9/2020, Công ty TNHH Đầu tư xây dựng môi trường xanh T.B thực hiện Hợp đồng chuyển nhượng toàn bộ Dự án đầu tư Khu A chợ Tắc Vân cho Công ty TNHH thương mại sản xuất V.P.L. Ngày 16/10/2020, Văn phòng đăng ký đất đai đã điều chỉnh biến động từ Công ty TNHH Đầu tư xây dựng môi trường xanh T.B chuyển tên quyền sử dụng đất cho Công ty TNHH thương mại sản xuất V.P.L.
Liên quan đến tố giác "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản" của ông Bùi Hữu Phong trong vụ việc trên, ngày 26/8/2022, Phó Thủ trưởng Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Cà Mau đã ra quyết định không khởi tố vụ án hình sự với lý do đây là tranh chấp hợp đồng chuyển nhượng dự án, hành vi không cấu thành tội phạm.
Ông Bùi Hữu Phong tâm tình: “Do quá tin vào dự án và các đối tác thành viên Công ty TNHH đầu tư xây dựng môi trường xanh T.B, mà tôi và vợ, rồi nhờ đến ba mẹ của 2 bên chạy vay khắp nơi, thế chấp tài sản ngân hàng để xoay 18 tỷ đồng đầu tư vào Dự án chợ Tắc Vân. Đến giờ ra nông nổi này, Dự án chợ Tắc Vân đối với tôi chỉ có trên giấy và giấy mượn nợ khắp nơi. Nói có lẽ không ai tin, từ người có nhà cửa, bây giờ gia đình tôi phải đi ở nhà thuê, lo trả nợ tiền vay, bị phát mãi tài sản,…
Làm việc với cơ quan chức năng, tôi đề nghị làm rõ, bởi vì đây không phải là tôi tranh chấp về vốn góp hoặc dự án, mà ở đây là hành vi gian dối, báo mất giấy tờ đất đai nhưng không hề thông báo cho tôi biết, trong khi giấy tờ đất đai đó đã giao cho tôi giữ… sau đó thì chuyển công ty khác đứng tên trên GCN quyền sử dụng đất rồi lại mang thế chấp ngân hàng để vay tiền. Tôi cho rằng hành vi trên thể hiện rõ sự gian dối, có yếu tố hình sự…”.
Tham khảo: Thủ đoạn gian dối trong một số vụ án “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”
Mới đây, Viện kiểm sát nhân dân Tối cao đã ban hành Thông báo số 93/TB-VKSTC về việc rút kinh nghiệm đối với vụ án Huỳnh Thị Triểu phạm tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” xảy ra tại tỉnh Tây Ninh… Hồ sơ vụ án thể hiện, bà Huỳnh Thị Triểu biết bà Huỳnh Thị Chông (sinh năm 1957) đứng tên GCN QSDĐ tại thửa đất 367, tờ bản đồ số 14 (xã Hiệp Tân, huyện Hiệp Thành, tỉnh Tây Ninh).
Năm 2007, lấy tên là Huỳnh Thị Chông, bà Huỳnh Thị Triểu đã đến Công an tỉnh Tây Ninh khai báo mất Giấy chứng minh nhân dân và được cấp lại Giấy chứng minh nhân dân mang tên Huỳnh Thị Chông, chỉ bản và ảnh là của bà Triểu…
Ngày 29/7/2016, bà Huỳnh Thị Triểu tiếp tục sử dụng chứng minh thư mang tên Huỳnh Thị Chông thế chấp quyền sử dụng đất nêu trên tại Ngân hàng TMCP cổ phần An Bình vay số tiền 2,5 tỷ đồng. Năm 2017, mặc dù Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đang thế chấp tại Ngân hàng, nhưng bà Huỳnh Thị Triểu sử dụng Giấy chứng minh mang tên Huỳnh Thị Chông thực hiện giao dịch chuyển nhượng quyền sử dụng đất nêu trên cho vợ chồng ông Nguyễn Duy Nhật và bà Lê Thị Đông với giá 5 tỷ đồng…
Tại Bản án hình sự sơ thẩm số 34/2020/HS-ST ngày 15/9/2020, TAND thành phố Tây Ninh áp dụng điểm a khoản 4 Điều 139; điểm b khoản 3 Điều 341; khoản 1, khoản 2 Điều 51 Bộ luật Hình sự xử phạt Huỳnh Thị Triểu 16 năm tù về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản; 3 năm tù về tội sử dụng tài liệu giả của cơ quan, tổ chức…
Ngoài ra, Bản án còn quyết định về trách nhiệm dân sự buộc Ngân hàng TMCP An Bình hoàn trả cho ông Nguyễn Duy Nhật số tiền 2,5 tỷ đồng; buộc Huỳnh Thị Triểu bồi thường cho ông Nhật số tiền 2,3 tỷ đồng. Kiến nghị Công an tỉnh Tây Ninh khởi tố về hành vi gian dối của Huỳnh Thị Triểu vay tiền tại Ngân hàng TMCP An Bình; Ngân hàng được quyền yêu cầu giải quyết số tiền 2,5 tỷ đồng đồng đối với bị cáo Huỳnh Thị Triểu…
Trước đó, ngày 16/7/2021, TAND tỉnh Đắk Lắk mở phiên xét xử án hình sự sơ thẩm đối với bị cáo Đào Thị Liên, sinh năm 1979. Nơi cư trú: Tổ dân phố 3, thị trấn Ea Knốp, huyện Ea Kar, tỉnh Đắk Lắk về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”…
Dù đã thế chấp GCN QSDĐ số BO 006448 cho ông Hồ Viết Hưng và bà Hồ Thị Hội để vay 550.000.000 đồng nhưng Đào Thị Liên đã có hành vi gian dối báo mất GCN QSDĐ để được cấp lại GCN QSDĐ số: CE 425101 cấp ngày 26/10/2016. Sau khi được cấp lại GCN QSDĐ mới, Liên không báo cho ông Hưng, bà Hội biết mà mang đi thế chấp tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam, Chi nhánh huyện Ea Kar để vay tiền.
Sau đó Liên tiếp tục vay của ông Hưng, bà Hội 3 lần với tổng số tiền 600.000.000 đồng, Liên đã trả được 300.000.000 đồng, còn lại 300.000.000 đồng. Đến ngày 20/4/2018, Liên đã làm hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất nêu trên cho vợ chồng ông Hiển, bà Thủy với giá 1.000.000.000 đồng nhưng Liên không trả tiền cho ông Hưng, bà Hội mà đã chiếm đoạt số tiền 300.000.000 đồng.
HĐXX đã tuyên phạt bị cáo Đào Thị Liên mức án 7 năm tù, buộc bị cáo phải trả cho bị hại số tiền còn lại đã chiếm đoạt là 157.500.000 đồng. Đối với số tiền 550.000.000 đồng Liên đã vay trong thời gian từ tháng 01/2016 đến tháng 3/2016 chỉ là giao dịch dân sự nên Hội đồng xét xử đã tách thành vụ việc dân sự khác khi bị hại có đơn yêu cầu và nộp tạm ứng án phí dân sự sơ thẩm theo quy định.
Lời bàn
Từ các thông tin nêu trên, cá nhân tôi thấy 2 vấn đề chính phải được làm rõ: yếu tố dân sự là tranh chấp hợp đồng góp vốn, vay mượn, cầm cố, thế chấp,… nhưng trong đó đã xuất hiện dấu hiệu hình sự, cần phải được khởi tố vụ án làm rõ, đó là việc báo mất GCN QSDĐ khi GCN QSDĐ đó đã bàn giao, cầm cố, thế chấp,… để được cấp GCN QSDĐ mới, sau đó tiếp tục chuyển nhượng hoặc thực hiện vay mượn, có biểu hiện gian dối của tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.
