Rất nhiều dự án của Mường Thanh ở Hà Nội và các địa phương đã để xảy ra sai phạm. Một trong số này đã được “xử lý” nhưng phần nhiều vẫn đang khiến chính quyền các cấp phải trăn trở tìm cách tháo gỡ. Trong khi đó, người phải chịu thiệt nhất chính là các khách hàng của Mường Thanh - những người đang phải “ôm” một nỗi thất vọng kéo dài
Tại dự án khu đô thị Thanh Hà - Cienco 5, hàng nghìn khách hàng của Tập đoàn Mường Thanh đang phải khổ sở vì tiền bạc, đất đai bị “đắp chiếu”.
Trong số họ, có những khách hàng đã bỏ ra hàng tỷ đồng để mua đất nhưng không thể tiến hành xây dựng mà bị buộc phải để nguyên hiện trạng. Có những chủ thầu, đang thi công vài căn nhà thì chính quyền yêu cầu tạm dừng, “giờ không biết phải làm thế nào?”.
Tiền thì đã chi nhưng chỉ có thể “bất lực” nhìn mảnh đất bị bỏ không, hoang hóa, các khách hàng của dự án khu đô thị Thanh Hà - Cienco 5 đang vô cùng bức xúc.
Được biết, nguyên nhân của tình trạng này xuất phát từ những sai phạm trước đó của chủ đầu tư - Tập đoàn Mường Thanh khi triển khai và phân phối dự án.
Theo thông tin trên báo chí, dự án KĐT Thanh Hà - Cienco 5 có khoảng 5.000 lô biệt thự thấp tầng. Để có thể được cấp phép xây dựng, các lô đất xây dựng biệt thự này cần được Sở Xây dựng Hà Nội thẩm định thiết kế cơ sở. Cho đến hiện tại, Sở Xây dựng đã thẩm định khoảng hơn 500 căn. Hơn 4.000 căn còn lại, do có thông báo của UBND Thành phố nên Sở không tiếp nhận để thẩm định nữa. Đó chính là lý do vì sao hơn 4.000 hộ dân phải chật vật "mắc kẹt" tại Thanh Hà - Cienco 5, để tiền tỷ nằm “đắp chiếu”.
Về dự án Thanh Hà - Cienco 5, đây là 1 trong 3 khu đô thị mới được xây dựng trên phần đất đối ứng của dự án xây dựng đường trục phía Nam tỉnh Hà Tây (cũ) theo hình thức BT (đổi đất lấy hạ tầng).
Theo đó, từ năm 2008, xuất phát từ mục tiêu nhằm hình thành tuyến đường mới nối khu vực Hà Đông qua các huyện phía Nam tỉnh Hà Tây (cũ) và phục vụ nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội, dự án xây dựng đường trục phía Nam tỉnh Hà Tây (cũ) được cấp phép triển khai. Dự án xây dựng giai đoạn 1 với chiều dài 19,9 km; giai đoạn 2 có chiều dài 21,6 km. Tổng số tiền hoàn vốn cho dự án này tính theo hợp đồng BT là 6.586 tỷ đồng, thời gian thực hiện là 60 tháng kể từ ngày nhận mặt bằng bàn giao.
Chứng nhận đầu tư do Bộ Kế hoạch và Đầu tư cấp lần đầu ngày 25/4/2008 thể hiện, dự án có tổng vốn đầu tư là 6.076 tỷ đồng, lãi vay trong quá trình thực hiện dự án là 920 tỷ đồng. Nguồn vốn thực hiện dự án gồm: Vốn chủ sở hữu của nhà đầu tư BT là 607 tỷ đồng, còn lại nhà đầu tư tự huy động.
Một hợp đồng BT dự án đường trục phía Nam Hà Tây đã được ký vào tháng 4/2008 giữa Sở Giao thông Vận tải tỉnh Hà Tây và Cienco 5 (với vai trò là nhà đầu tư) và Cienco 5 Land (với vai trò là doanh nghiệp dự án).
Theo hợp đồng BT, để hoàn trả cho bên B (được xác định là Cienco 5 và Cienco 5 Land) xây dựng và hoàn thành công trình BT, bên B sẽ được giao làm chủ đầu tư xây dựng 3 dự án khu đô thị mới là Thanh Hà A – Cienco 5, Thanh Hà B – Cienco 5 và Mỹ Hưng – Cienco 5.
Trong suốt 8 năm, các dự án khu đô thị trên gần như bị "đắp chiếu", hoang hóa. Đến tháng 4/2016, Tập đoàn Mường Thanh công bố mua lại 95% cổ phần của Cienco 5 Land. Tổng giá trị thương vụ này là 3.500 tỷ đồng. Trong đó bao gồm: 1.000 tỷ đồng mua lại 95% cổ phần tại Cienco 5 Land và 2.000 tỷ đồng khoản nợ Mường Thanh sẽ đứng ra trả thay cho Cienco 5 Land. Sau khi hoàn tất mọi thủ tục, Mường Thanh sẽ kiểm soát các dự án của Cienco 5 Land tại quận Hà Đông, Hà Nội, trong đó có khu đô thị Thanh Hà – Cienco 5.
Theo quy hoạch tổng thể của dự án, chủ đầu tư phải bán cho dân đất và trên đất có nhà xây thô theo đúng mẫu được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền phê duyệt. Tuy nhiên, chủ đầu tư Thanh Hà – Cienco 5 đã không xây nhà thô, khi bán cho khách hàng thì trong hợp đồng mua bán chỉ tính giá trị đất, không bao gồm giá trị nhà.
Không những vậy, một số lô đất chủ đầu tư bán cho người dân không đúng với quy hoạch ban đầu được cấp phép. Chủ đầu tư đã tự ý chia nhỏ diện tích đất để dễ bán, sử dụng đất không đúng mục đích, thay đổi công năng sử dụng. Thậm chí diện tích đất hồ điều hòa cũng đã bị thu nhỏ, chia lô để bán cho khách hàng.
Có thể thấy, tại dự án Thanh Hà – Cienco 5, chủ đầu tư đã tự tung tực tác “sửa” quy hoạch dự án để dễ bán, tăng lợi nhuận. Đến nay, những lô như vậy không thể xây nhà vì không đúng quy hoạch thì chủ đầu tư lại đi xin điều chỉnh. Được biết, hiện cơ quan Nhà nước có thẩm quyền chưa chấp thuận việc này.
Trong thời gian chờ đợi chủ đầu tư và cơ quan quản lý “giải quyết” các vấn đề tại dự án, khách hàng của Mường Thanh chỉ có thể bất lực nhìn tiền tỷ nằm “chết” ở Thanh Hà - Cienco 5.
Câu hỏi đặt ra ở đây là tại sao chủ đầu tư bán cho dân số lượng lớn sản phẩm sai quy hoạch như vậy mà chính quyền địa phương không hay biết, để đến khi “sự đã rồi” thì mới tiến hành ngăn cản quá trình xây dựng của người dân? Chủ đầu tư có trách nhiệm như thế nào cho những tổn thất của khách hàng suốt thời gian qua? Trong trường hợp chủ đầu tư cố tình vi phạm, xem nhẹ những quy định pháp luật thì cơ quan chức năng sẽ có chế tài xử lý ra sao?
